Vertrek, Kampala en Kumi Hospital week 1

Zo de reis naar Oeganda gaat beginnen !
Vrijdag eerst nog werken en een leuk afscheidscadeau gehad en Anne een paar mooie cijfers voor haar wetenschapsstage, dus we konden relaxed onze tas inpakken en zonder zorgen op reis :) !
Om 18.00 werden we opgehaald en na een gezellig afscheid op schiphol vlogen we met een enorm dubbeldekvliegtuig naar Dubai. Vanaf daar door naar Entebbe en met wat turbulentie geland en ons visum gekregen door een ritueel aan vingerafdrukken, foto's en een bijdrage.
We werden opgehaald door iemand van het hotel en gingen een filmachtige taxirit tegemoet. Gelijk kennis gemaakt met de Oegandeese gewoonte. Politie met sirene aan en daarachter (waarschijnlijk na omkoping) een rijtje auto's die achter die politie aan als een gek door het verkeer rijden. Doe je dit niet duurt het ritje zo 2 a 3 uur. Nu een uurtje. Met als gevolg dat de reisziekte eventjes toeslag ;-)
Wat een gave wereld ! Zo bizar wat je allemaal ziet!! Iemand met 40 gevlochten dikke takken van een paar meter op de fiets, brommertjes met 60 jerrycans, busjes afgeladen, kleurrijke kleding, marktjes, een koe en een geit tussen 2 gebouwtjes, en tussen al de drukte een man die een middagdutje doet tegen een boom.

's Avonds hebben we erg lekker buiten kunnen eten, supergaaf buitenrestaurantje met lekker muziekje, en was het rond 22.00 nog 23 graden, precies heerlijk en de luchtvochtigheid prima. We zijn vervolgens als een blok in slaap gevallen en vandaag kunnen we relaxed Anne haar verjaardag vieren want de Postbus waarmee we naar Kumi zouden moeten om 6.30 gaat niet.....morgen weer een dag :) haha welcome to Uganda !

Na t ontbijt begon het n beetje te regenen totdat het helemaal losbarstte en ging onweren. Toen het weer wat minder ging regenen zijn we toch maar gaan lopen nr Kampala city...dat bleek ipv 15min een uurtje te zijn en met alles waar we van onder de indruk waren hebben we er uiteindelijk 3 uur over gelopen.

In het stadje wat boodschapjes gedaan in n supermarkt waar ze alles wat in de Appie Hein te koop is ook hebben + veel meer tot aan schoolbankjes toe (hilarisch dat we 2 tassen vol mee hebben gesjouwd met speelgoed wat ze hier ook allemaal hebben)
Alleen de chirurgbril die Anne nodig heeft voor de eventuele plotsklaps rondspattende slagaderlijke bloedingen hadden ze niet...dus toen maar n duikbril gekocht :)
Even nog langs het (gesloten) hoofdkantoor van de Post bus gelopen waar we een ietwat mopperige Oegandees uit z'n middagdutje wekte om te vragen of we morgen wel met de bus konden en dat kon volgens de man.
Aan de overkant was nog n feestje aan de gang dus ook even gekeken en toen terug met zn 2tjes achterop de boda boda en voor €2,50 en 15min later waren we al weer thuis!!

Na lekker even gelegen te hebben na het leuke dagje Kampala , zijn we weer lekker gaan eten bij de cottage. Onder valse voorwaarden ben ik even naar de aardige ober gegaan en heb nogmaals (poging 1 bij het ontbijt was mislukt) geprobeerd uit te leggen dat het een bijzondere dag was omdat Anne jarig was en er misschien iets leuks als toetje kon worden gedaan, zoals een klein taartje met een kaarsje er op bv. De ober lachte en gaf aan te begrijpen wat de bedoeling was. Toen ik weer bij Anne ging zitten en diezelfde ober 2 min later heel trots en blij bij ons tafeltje kwam vragen of ik die taart nog had, bleek ook poging 2 te zijn mislukt, maar hebben we wel een enorm leuke avond gehad waar we veel hebben gelachen met de staff van de lodge!

Vandaag de reis naar Kumi. De cottage had voor een lekker ontbijt gezorgd zonder passionfruitjuice ;-) maar met allerlei andere lekkere dingen. Onze taxichauf vd de eerste dag haalde ons weer op en om 6.00 stonden we bij de Postbus op de stoep. Na een grondige check vd tassen door een herdershond mochten we de bus in, welke aardig op tijd vertrok. Een leuke ervaring waarbij we gelijk weer mochten proeven aan de cultuur en de mooie omgeving. Hier en daar stopte de bus voor een plaspauze en om postzakken te overhandigen en natuurlijk om andere postzaken zoals pakketjes en bv 5 nog half levende kippen met hun pootjes aan een touwtje mee te nemen....!!
Toen we later een levende geit achter op een fiets gebonden zagen beseften we dat ten eerste mensen hier simpelweg van leven en ten tweede het product door de warmte niet lang vers blijft zodra het dood is, maar het was wel n beetje wennen. Gelukkig kreeg de desbetreffende geit nog wel een aai over zijn koppie, om vervolgens achterop de fiets een aantal kilometers over de onverharde weg getransporteerd te gaan worden...

Na deze bijzondere ervaring, kwamen we eindelijk om 13.30 bij onze stop..Kumi city. Gelijk waren al onze tassen netjes verderld over 6 boda boda's om door alle 6 geescorteerd te worden naar Kumi Hospital. Nadat we iets voordeliger met 2 boda boda's en onze bagage opweg gingen, kwamen we er al snel achter dat in dit geval het een situatie van goedkoop is duurkoop was! Op 1/3e van de korte reis stopte 1 vd brommertjes er mee en moesten we met 3 volwassenen, 2 grote reistassen, 2 grote rugzakken en 1 klein tasje op 1 boda boda verder...no problem ofcourse :) !!

Bij aankomst bij het guesthouse Anne&Grace werden we verwelkomd door een vd andere NL studenten geneeskunde en zij heeft ons gelijk wat wegwijs gemaakt. Voor het eten zijn we nog snel even terug naar Kumi city gegaan om water en een Afrikaanse telefoonkaart te halen.
Bij terugkomst was het eten bijna klaar en hebben we de andere gasten ontmoet. We bleken de komende 3 dagen met 12 (!!) Nederlanders in Kumi te zijn, dat bedenk je ook niet van te voren in zo'n afgelegen dorp midden in Afrika!! Het eten was heerlijk klaargemaakt door Anne&Grace en het was erg gezellig. Hierna hebben we onze spullen gepakt en naar Dr Owen gebracht die er naast woonde. Het guesthouse was nl vol maar dat geeft niks want de buurman heeft ook nog plek en daar slapen we dan even de komende 3 dagen.

Dag 1 Kumi Hospital
Na een hartelijk welkom in de Hall of Hope waar heel de staff imaginary flowers voor ons heeft geplukt en we ons hebben voorgesteld, hebben we een korte rondleiding gekregen over het ziekenhuisterrein. Daarna ging iedereen naar zijn eigen department om aan de slag te gaan. Ik met physio Rapson, Anne met Dr Owen. Rapson was heel blij nog een fysiotherapeut te ontmoeten, want in Oeganda zijn deze schaars en er zijn verder geen fysio's in de buurt. Voor de deur zaten al een aantal patienten en ik ben aan 1 stuk tot 14.30 bezig geweest. Anne moest een tijdje (tot 14.30) wachten. Er was in de Hall of Hope al een mededeling gedaan dat er iemand overleden was die men in het ZH kende, dus alle operaties gingen niet door, want velen van de staff ging naar de begrafenis.. Dus Anne is om 12.30 weer even terug naar huis gegaan en toen ze terugkwam vroeg de broer van 1 van de pt of Anne even zijn tand eruit wilde trekken :) Omdat dat niet helemaal haar specialiteit was, is ze Dr Oloput de medical director (baas vh ZH) maar even gaan halen en hebben ze samen de casus doorgenomen.
'S Avonds weer gezellig gegeten met iedereen en zijn we vroeg naar bed gegaan. Er was in de middag een dikke sliert "zeewier" in het filter gekomen van de waterpomp vh grote meer, hierdoor moest de pomp te hard werken, waardoor de motor stuk was gegaan en niemand in het dorp meer water had. Omdat wij het geluk hadden dat we bij Dr Owen sliepen en zijn regenwatertank nog gevuld was, waren wij de enigen vd groep die douchewater hadden !! Nice :)

Dag 2 Kumi Hospital
7.30 : Hall of hope en zingen maar.
Vandaag was voor ons beiden de ronde op de orthopedic ward en stonden we ineens gezellig naast elkaar te werken! Leuk om mee te maken en alles ging goed tot bed 4. Daar begon ineens het warme klimaat, het effect van het Afrikaanse voedsel op mijn buik, alle wondgeuren en de daarbij behorende beelden op me in te werken. Eerst begon ik het erg warm te krijgen, toen oorsuizen en terwijl ik naar buiten probeerde te waggelen in dronkenmansgang begon ik zwarte vlekken te zien. Helaas gaat de deur dicht tijdens de ronde en zaten alle 8 pt van die zaal te staren hoe ik tussen alle vlekken door naar de deurkruk zocht. Mooi, gevonden! Ik gooi de deur open en doe nog een paar stappen en dat was het einde van het stoepje en tevens het einde van mijn status "bij bewust zijn". Gelukkig werd ik gelijk weer wakker en merkte ik wat groepjes mensen op die rondom de orthopedic ward zaten (fam. van pt). Ook zij staarden naar me, dus ik ben snel opgekrabbeld en heb zittend op het stoepje even de schade bekeken. Ik was alleen door mijn enkel gegaan en had hier en daar een plek of stukje gras + kiezel aan me hangen, dus het viel mee. Voorzichtig een stukje gelopen en na een half uur bij de physio dep. te hebben gezeten ben ik naar het kleine winkeltje gegaan en heb ik het wonderdrankje cola gehaald. Dit werkte prima en na dat Dr Anne :) mijn bloeddruk even had gemeten ben ik weer aan het werk gegaan.
Anne zelf heeft helaas weer een tijd moeten wachten op de eerste OK. De anesthesist was er nog niet dus er kon nog niet begonnen worden. Maar gelukkig kwam deze om 14.30 toch nog en waren er nog een paar leuke OK's.
's Avonds hadden we een leuke avond ivm het afscheid deze week van de 3 NL architecten, die hier een nieuwe chirurgie gaan bouwen, en het afscheid van Milou en Marthe (geneeskunde studenten). We hadden spaghetti bolognaise en patat en Hanneke had in haar bakkerij een heerlijke chocotaart gemaakt met icing als toetje!! Allemaal erg lekker!

Dag 3 Kumi Hospital
Vandaag was er een speciale ochtend in de Hall of Hope. Ten eerste vanwege de laatste keer voor de andere NL, maar elke donderdag wordt er gedanst en gezongen. De muziek gaat vol op 10 en de dansers werken zich erg in het zweet met een hele lange dans die op woensdagavond wordt ingestudeerd.
De NL meiden deden ook allemaal mee en wij keken dit keer nog. Erg leuk om te zien!!
Vandaag zouden we op outreach gaan naar een dorpje 2uur rijden van Kumi. Om 11.00 was de chauffeur die zou rijden nog niet op komen dagen en zijn Anne en ik naar huis gegaan. Dit was niet een heel verkeerd idee want ik was nog niet op mijn best. We moesten vandaag ook verhuizen naar Anne&Grace dus hebben dat gelijk even gedaan. Lekker een eigen douche en toilet en kastruimte en ondertussen was er ook weer water!
Na een zakje ORS en een tukkie voelde ik me een stuk beter en Anne heeft lekker de was kunnen doen. Toch wel lekker even zo in de chillstand :)
's Avonds was er nog een afscheidsfeestje van Milou en Marthe en kwamen de lokale vrienden + collega's een drankje halen. Anne liep ondertussen wel een beetje mank rond met een dikke voet door een muggenbeet waar ze iets te veel aan had gekrabd.

Dag 4 Kumi Hospital
Vandaag waren we al iets meer in het Oegandese tempo gekomen en waren we dus te laat voor de morning session in de Hall of Hope. Ik voelde me een stuk fitter. Anne had nog steeds last van haar voet, maar had deze vannacht een beetje hoger gelegd, dus viel het in de ochtend wel mee qua pijn en zijn we dus toch naar het Ziekenhuis gelopen. Het was weer tijd voor het maken van een ronde in de orthopedic ward, dus Anne en ik waren weer samen aan het werk. Deze dag was het een drukke dag bij de physio dep. Iedere pt die we vandaag hebben gezien had enorme rugklachten van het vele lopen en/of harde werken op het land. Verder hadden ze allemaal een X-ray laten maken dus hadden Rapson en ik er een goed beeld bij. Een andere uitdaging is dat niet iedereen Engels spreekt en ook Rapson geen Teso spreekt. Soms kwam er dus een vertaler bij en anders werd het communiceren via 1 woord wat we wel kennen in Teso (pijn) of via handen en voeten werk. De behandelingen bedragen 15000 Oegandese shilling (ca.€3,25) en worden door de mensen in room 7 ergens op het Ziekenhuis complex betaald voor of na consult. Veel mensen kunnen dit niet betalen. Soms, bv na een OK als fysio nodig is, wordt het voor arme mensen betaald met sponsorgeld vh ZH.
Anne had vandaag ook een interessante dag. Eerst wel weer een tijdje wachten,maar vervolgens geassisteerd bij een amputatie. Haar eigen voet was ook ondertussen ook weer erger geworden en toen ik gedag kwam zeggen was ook de rest van haar been ook opgezwollen. Gelukkig had Dr Owen er ook naar gekeken en een recept voorgeschreven om de infectie tegen te gaan. Het lopen en zitten en het weer helpen natuurlijk ook niet echt mee maar gelukkig was het bijna weekend en kon ze lekker met haar been omhoog blijven zitten. Dus Anne kon alle rooms zelf ook af zoals de pt om de medicatie te krijgen en betalen.
Ik ging die middag nog op outreach bij een schooltje in de buurt samen met Christine&Danique (st.geneesk) om te ervaren hoe dit ging en hoe zij de kinderen uitleg gingen geven over HIV. Paul de social worker had me meegevraagd, maar toen hij en de meiden bijna bij het schooltje waren bedacht hij zich ineens dat hij mij ook nog op zou halen, dus konden ze het hele stuk weer teruglopen. De ervaring was erg leuk in ieder geval en interessant om te zien hoe de kinderen les krijgen en reageren.
Terug thuis kwam ik tegelijk aan met de kinderen van het guesthouse die ook uit school kwamen en even later kwamen Anne en Dr Owen ook terug. Anne haar voet was ondertussen niet echt verbeterd, maar nu was het tijd om haar voet lekker wat rust te geven.

Weekend!!
Heerlijk op ons gemakkie opgestaan en ontbeten. Anne haar voet was een stuk opgeknapt al maar vandaag nog even rustig aan en regelmatig hoog.
Na dd was uitgebreid gedaan te hebben gingen we samen met Dr Owen naar de zaterdagse markt van Kumi. Owen is ca.28jr en had de markt ook nog nooit gezien en vond het gezellig om mee te gaan. Hij eet ook elke avond bij Anne&Grace ivm de lekkere kookkunsten en de gezelligheid omdat hij hier alleen is. De markt was gaaf om te zien, met al die andere gewoontes! We hebben een paar kleine dingen gekocht en zijn via Kumi town terug gereden om eindelijk een internetkaartje te kopen. Thuis hebben we Owen voor het eerst kennis laten maken met een broodje gezond, waar we de groenten voor op de markt hadden gekocht. Eerst vond hij het niks maar na 1 boterham was hij om!
Ik heb nog wat was gedaan en ben nog wat gaan schrijven en Anne heeft Andrew, het zoontje van Grace, haar Rubic cube laten zien. Hij is erg leergierig en is er vervolgens de hele avond mee bezig geweest. Kinderen gaan hier later naar bed dan ons. Anne&Grace spenderen veel tijd in de keuken en het achterplaatsje daarbij en iedereen komt dan langs. De kleintjes (ben er nog niet helemaal uit wie bij wie hoort en er lijken steeds weer andere kindjes bij te zijn?) spelen allemaal met elkaar en vallen op een gegeven moment her en der in slaap.
'S Middags hoorden we weer onweer aankomen en toen het begon te druppelen hebben we als n gek de was vd lijn gehaald. Het was maar weer een korte bui, dus hebben we erna nog een tijdje met Andrew en Owen met de frisbee gegooid en gevoetbald. Snel even afspoelen en het heerlijke eten stond alweer klaar. En aangezien we Owen vandaag net over de Hollandse stampotten hadden verteld, waren we ook compleet verbaasd dat we vandaag stampot-peen (zonder uien) gingen eten!! Verder hadden we nog rijst en vlees en kool.
Nog even wat geschreven en nu naar bed!!